Vijf vragen over de Ajax-chaos: waarom heeft bestuursraad alle touwtjes in handen?
Geen algemeen directeur, geen technisch directeur, geen hoofdtrainer voor komend seizoen en - zeker sinds de afstraffing in De Kuip van zondag - geen enkel lichtpuntje op het voetbalveld. De crisis bij Ajax, die toch al een tijdje aan de gang is, kent inmiddels geen weerga meer.
En is er een crisis bij Ajax, dan komt altijd weer de bestuursraad om de hoek kijken. Want op 21 mei, als tijdens een buitengewone algemene vergadering aandeelhouders (een zogeheten bava) wordt gesproken over de kwesties rond Alex Kroes en Sven Mislintat, heeft die bestuursraad alle touwtjes in handen.
Hoe kan dat en hoe zit het nu allemaal precies binnen die bijzonder ingewikkelde bestuurlijke constructie van de Amsterdamse club?
Hoe zit de bestuurlijke structuur van Ajax in elkaar, simpel uitgelegd?
Had je deze vraag voor 1998 gesteld, dan was het antwoord inderdaad simpel. Toen was Ajax namelijk nog geen beursgenoteerd bedrijf. Het was een vereniging met een 24-koppige ledenraad die het bestuur koos. Dat bestuur, met een voorzitter, leidde de club.
Maar die tijd is voorbij. In 1998 ging Ajax naar de beurs en veranderde er veel in de structuur. Aan de ene kant is Ajax nog steeds een vereniging, maar de club is nu ook een nv, waaronder al het profvoetbal valt.
De nv wordt geleid door een directie: een algemeen directeur (Kroes, maar die is nu geschorst), een technisch directeur (dat was de ontslagen Mislintat, nu is Marijn Beuker de Director of Football), een financieel directeur (Susan Lenderink) en een commercieel directeur (Menno Geelen).
De directie wordt benoemd en gecontroleerd door de raad van commissarissen. Michael van Praag is daarvan de voorzitter, de andere rvc-leden zijn Leo van Wijk, Danny Blind, Annette Mosman, Cees van Oevelen en Georgette Schlick.
NOS
NOS
NOS
NOS
En dan is er nog de bestuursraad: een negenkoppige raad die is gekozen door de bijna duizend leden van de vereniging Ajax. Dat zijn onder anderen alle amateur- en jeugdvoetballers en ereleden van de club. Iedereen die werkt bij Ajax, behalve de profs: die vallen onder de nv.
De bestuursraad heeft een doorslaggevende stem bij het samenstellen van de rvc én heeft 73 procent van alle Ajax-aandelen in bezit.
Wie zitten er in de bestuursraad?
De leden van de huidige bestuursraad zijn een jaar geleden voorgedragen door de ereleden. Dat was nodig omdat de vorige raad was opgestapt na een conflict over een voorstel om de raad van commissarissen voortaan te betalen.
"De onrust binnen Ajax in een seizoen vol sportieve malaise houdt aan", luidde de veelbetekenende eerste zin in een NOS-artikel over die kwestie uit mei vorig jaar. Sindsdien is er dus eigenlijk weinig veranderd, en tegelijk ook ontstellend veel.
Ernst Boekhorst is de voorzitter van de huidige raad, die verder bestaat uit John Busink, Marjon Eijlers, Giovanni Fränkel, Sirik Goeman, Pim van Dord en René Zegerius. Edo Ophof (net als Van Dord oud-speler van Ajax) en Christian Visser zijn als adviseur bij de bestuursraad betrokken.
Zitten hier nog complicerende factoren in?
Uiteraard. Een pikant detail is bijvoorbeeld dat rvc-leden Van Praag en Van Wijk behoorden tot de ereleden die de huidige bestuursraad hebben voorgedragen, die dus binnenkort moet besluiten over het handelen van rvc-leden Van Praag en Van Wijk in de zaak-Kroes.
Bovendien zijn twee leden van de bestuursraad (speler Goeman en verzorger Van Dord) betrokken bij het Zaterdag 5-amateurteam van Ajax, waarin ook Kroes voetbalt. Kroes is ook een persoonlijke vriend van rvc-lid Van Oevelen, die zich om die reden niet zou hebben bemoeid met de besluitvorming over de schorsing van de algemeen directeur.
Waarom heeft de bestuursraad straks de touwtjes in handen?
Na die schorsing kondigde rvc-voorzitter Van Praag aan dat er binnen enkele weken een bava komt over de kwestie-Kroes én het KPMG-rapport over de kwestie-Mislintat. De aandeelhouders zullen zich dan uitspreken over de beslissingen, het rapport en het handelen van de rvc.
In Studio Voetbal werd zondag ook een poging gedaan de situatie helder uit leggen:
De mogelijkheid dat deze vergadering zal uitlopen op vuurwerk en moddergooien kan niet worden uitgesloten.
Maar één aspect is wel simpel: de bestuursraad vertegenwoordigt de leden en die zijn goed voor 73 procent van de aandelen. De bestuursraad heeft het uiteindelijk dus voor het zeggen.
En wat wil de bestuursraad dan?
Dat is de grote vraag. Op dit moment heeft de bestuursraad de kwestie rond de schorsing van Kroes nog in beraad, liet voorzitter Boekhorst weten.
Dat de raad niet (meteen) volmondig achter het rvc-besluit tot schorsing staat, is op zich al opvallend en veelzeggend.
Onder de leden is er een stroming die Kroes graag terug wil hebben. Ook in de bestuursraad heerst het gevoel dat Van Praag misschien wel iets te hard heeft geoordeeld over de geschorste directeur en dat het wegsturen van Kroes misschien te voorbarig is geweest. Eerst maar eens het oordeel van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) afwachten, is de gedachte.
